کلیم کاشانی

کلیم کاشانی، ابوطالب

قرن: ۱۱ (م، ۱۰۷۳/۱۰۶۲/۱۰۶۱ ق)

شاعر، متخلص به کلیم. مشهور به طالباى کلیم و طالب. بعضى از تذکره‌ نویسان او را خلاق المعانى ثانى خوانده ‌اند. اصل وى از همدان بود، لذا برخى از تذکره ‌ها به او کلیم همدانى گفته ‌اند. اما چون بیشتر در کاشان اقامت داشت به کلیم کاشانى معروف شد.

دانشهاى زمان را در کاشان و شیراز فراگرفت و در جوانى، در زمان جهانگیر پادشاه گورکانى (۱۰۳۷-۱۰۱۴ ق) به دکن هند رفت و تحت ملازمت شاهنواز خان خواجه سعدالدین عنایت ‌اللَّه شیرازى، وکیل السلطنه ‌ى ابراهیم عادلشاه ثانى بیجاپورى قرار گرفت و در مدح او شعر گفت.

وى در ۱۰۲۸ ق، بعد از فوت شاهنواز خان به وطن بازگشت و بعد از دو سال اقامت در وطن دوباره به هندوستان رفت و با میر جمله‌ ى شهرستانى متخلص به روح ‌الامین، معاشر شد و در مدح او نیز قصایدى غرا سرود. سپس نزد شاه جهان (۱۰۶۹-۱۰۳۷ ق) تقرب یافت و از جانب او به لقب ملک الشعرایى نایل آمد.

مدتى به همراه شاه جهان به کشمیر رفت و همچنان شاعر برگزیده‌ى شاه و ستایشگر او بود. کلیم با استادانى از قبیل صائب تبریزى، صیدى، محمدهاشم سنجر برادر میرزا معصوم، میرزا ابراهیم ادهم، ملا علیرضا تجلى، ملک قمى و چند تن دیگر معاصر و با بعضى معاشر بود.

مهارت کلیم در شعر بیشتر در غزل سرایى است. وى در ارسال المثل یا آوردن مصراع ها و بیت هایى که حکم مثل داشته باشد بسیار توانا بود.

کلیم کاشانی در کشمیر درگذشت و در کنار قبر محمدقلى سلیم به خاک سپرده شد.

از آثارش: دیوان شعر در حدود بیست و چهار هزار بیت، شامل مثنویات: «ظفرنامه‌ شاه جهانى» یا «شاه جهان نامه» یا «پادشاه نامه» یا «شهنشاه نامه» در فتوحات شاه جهان، «در تعریف کشمیر»، «در تعریف اسب و بیمارى او»، «تعریف اکبرآباد و باغ جهان‌آرا» و غزلیات و قصاید و غیره.

منابع

• انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج۵، ص۵۰.